افسردگی در سالمندان
افسردگی در سالمندان ایرانی متوسط تا زیاد بود و می تواند منجر به افزایش هزینه های پزشکی، اختلال در عملکرد فردی و اجتماعی، عدم پایبندی به اقدامات درماانی و حتی خودکشی شود و در نهایت کیفیت زندگی را تحت تاثیر قرار دهد
علائم افسردگی در سالمندان
علائم افسردگی در سالمندان با جوانان متفاوت است. در بسیاری از سالمندان احساس غمگین بودن علامت اصلی افسردگی نیست. یک سالمند ممکن است افسردگی را با علائمی که کمتر واضح هستند تجربه کنند یا اصلاً نخواهند درباره احساساتشان با کسی گفت‌و‌گو کنند.
برخی دیگر از علائم افسردگی در سنین بالا عبارتند از:
احساس خستگی
مشکل در به خواب رفتن
بدخلقی
تحریک پذیری بالا
احساس گیجی
کاهش توجه و تمرکز
مشکلات حافظه (این علامت ممکن است با آلزایمر اشتباه گرفته شود.)
انواع افسردگی در سالمندان
در سالمندان چندین نوع افسردگی رایج است که مهمترین آنها عبارتند از:
افسردگی اساسی: شامل علائمی است که باعث اختلال در روند کار، خواب، مطالعه، تغذیه و لذت بردن از زندگی می‌شود. فرد ممکن است یک یا چندین بار در زندگی این مشکل را تجربه کند.
اختلال افسرده خویی: این اختلال به حالت افسردگی گفته می‌شود که بیش از دو سال پایدار باشد. فردی که به اختلال افسرده خویی دچار شده باشد ممکن است به علائم افسردگی اساسی با شدت کمتر دچار شود؛اما علائم به مدت حداقل دو سال باید پایدار باشند تا تشخیص اختلال افسرده خویی داده شود.
افسردگی ناشی از مصرف دارو: اختلال افسردگی ناشی از دارو در سالمندان پدیده‌ای است که بیشتر در این گروه سنی مشاهده می‌شود و ناشی از مصرف برخی از داروها می‌باشد. برخی از داروها مانند مسکن‌ها، داروهای فشارخون، داروهای قلبی، و داروهای ضد اضطراب می‌توانند عوارض جانبی افسردگی را به همراه داشته باشند. در برخی از موارد، این عوارض جانبی ممکن است به‌صورت موقت باشد و با تغییرات در جرعات دارو یا تغییر به داروی دیگر رفع شود. اما در موارد دیگر، افسردگی ناشی از دارو ممکن است جدی باشد و نیاز به مداخله پزشکی داشته باشد. بنابراین، در صورت ظهور علائم افسردگی در سالمندان پس از شروع یا تغییر در داروهای مصرفی، مهم است که به پزشک مراجعه و مشکل را مطرح کنند تا اقدامات مناسب برای مدیریت و درمان افسردگی ناشی از دارو صورت گیرد.
سایر انواع افسردگی عبارتند از افسردگی پس از زایمان، افسردگی فصلی و افسردگی سایکوتیک
راه های پیشگیری از افسردگی در سالمندان:
فعالیت های بدنی : فعالیت‌های بدنی متنوعی مانند پیاده‌روی، شنا، یوگا، تنیس و … می‌تواند بهبود روحی و روانی سالمندان کمک کند
تغذیه مناسب : تغذیه مناسب باعث بهبود سلامتی و روحی سالمندان می‌شود. مصرف مواد غذایی سالم و متنوع، بهترین روش برای رسیدن به این هدف است
ارتباط با دیگران : ارتباط با دیگران و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، افزایش روحی و روانی سالمندان را به همراه دارد.
حفظ شباهت با زندگی قبلی : رعایت شباهت با زندگی قبلی، بهبود روحی و روانی سالمندان را تضمین می‌کند
مدیریت استرس : مدیریت استرس و اضطراب می‌تواند بهبود روحی و روانی سالمندان را به همراه داشته باشد
مراجعه به پزشک : بررسی دوره‌ای سلامتی سالمندان و مراجعه به پزشک در صورت وجود مشکلات، افزایش اطمینان سالمندان را به همراه دارد.
رعایت خودمراقبتی : رعایت خودمراقبتی به عنوان یکی از مهمترین عوامل حفظ سلامتی، بهبود روحی و روانی سالمندان را تضمین می‌کند.
نحوه برخورد با سالمندان افسرده
برقراری ارتباط : با سالمندان افسرده برقراری ارتباط و ابراز علاقه و توجه به آنها می‌تواند احساساتشان را بهبود بخشد
گوش دادن به آنها : گوش دادن به مشکلات و احساسات سالمندان افسرده، به آنها احساس حمایت و توجه می‌دهد
تشویق به فعالیت های روزمره : تشویق سالمندان افسرده به فعالیت‌های روزمره، می‌تواند به افزایش خود اعتمادی آنها کمک کند
ارائه کمک : ارائه کمک به سالمندان افسرده، به آنها احساس امنیت و توجه می‌دهد
مراجعه به پزشک : در صورت لزوم، سالمندان افسرده باید به پزشک معالجه خود را معرفی کنند
مهمترین نکته در برخورد با سالمندان افسرده، ابراز توجه، تفهیم و احترام به آنهاست
تفاوت افسردگی و آلزایمر
افسردگی و آلزایمر دو بیماری متفاوت هستند و علائم و نشانه‌های آنها متفاوت است
افسردگی:
بیشتر با عوارض روانی همچون افسردگی، اضطراب، خستگی، بی‌اشتهایی، بی‌خوابی، اختلالات خلقی و رفتاری، افکار منفی و خودکشی مرتبط است
آلزایمر :
بیشتر با عوارض جسمانی همچون فراموشی، اختلال در تشخیص واقعیت، از دست دادن مهارت‌های روزمره، اختلال در گفتار و زبان، تغییر در رفتار و شخصیت، و خود‌خواستگی مرتبط است
به طور کلی، افسردگی برای سالمندان از اهمیت بالایی برخوردار است که با یافتن و درمان آن، می‌توان زندگی ای بهتر و پایدارتری را برای آنان فراهم کرد. در مقابل، آلزایمر یک بیماری مزمن و پیشرونده است که نیازمند مدیریت و درمان طولانی مدت است.