دیابت یا قند خون بالا، یکی از بیماری‌های شایع در سنین بالا است که اگر کنترل نشود، می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد. اما خبر خوب این است که با تشخیص زودهنگام، درمان مناسب و تغییر سبک زندگی، می‌توان دیابت را مدیریت کرد و از عوارض آن پیشگیری کرد. در این مقاله، به بررسی جامع درمان دیابت در سالمندان می‌پردازیم و راهکارهای عملی برای کنترل قند خون و حفظ سلامتی ارائه می‌دهیم.

انواع دیابت در سالمندان

دو نوع اصلی دیابت وجود دارد که در سالمندان شایع‌تر است:

• دیابت نوع 2: در این نوع دیابت، بدن به انسولین (هورمونی که قند خون را تنظیم می‌کند) مقاومت نشان می‌دهد یا به اندازه کافی انسولین تولید نمی‌کند. این نوع دیابت اغلب با اضافه وزن و عدم تحرک مرتبط است.
• دیابت نوع 1: در این نوع دیابت، سیستم ایمنی بدن به سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده حمله می‌کند و آن‌ها را از بین می‌برد. دیابت نوع 1 بیشتر در کودکان و نوجوانان تشخیص داده می‌شود، اما می‌تواند در هر سنی رخ دهد.

علائم دیابت در سالمندان

علائم دیابت در سالمندان ممکن است خفیف‌تر از افراد جوان باشد یا با علائم سایر بیماری‌ها اشتباه گرفته شود. برخی از علائم شایع دیابت در سالمندان عبارتند از:

• تکرر ادرار، به خصوص در شب
• تشنگی بیش از حد
• کاهش وزن غیرقابل توضیح
• خستگی و ضعف
• تاری دید
• بهبود کند زخم‌ها و عفونت‌ها

تشخیص دیابت در سالمندان

تشخیص دیابت در سالمندان بر اساس آزمایش خون انجام می‌شود. آزمایش‌های زیر برای تشخیص دیابت استفاده می‌شوند:

• آزمایش قند خون ناشتا: این آزمایش سطح قند خون را پس از 8 ساعت ناشتایی اندازه‌گیری می‌کند.
• آزمایش تحمل گلوکز خوراکی: این آزمایش سطح قند خون را قبل و 2 ساعت پس از مصرف یک نوشیدنی حاوی گلوکز اندازه‌گیری می‌کند.
• آزمایش A1C: این آزمایش میانگین سطح قند خون را در 2 تا 3 ماه گذشته نشان می‌دهد.

درمان دیابت در سالمندان

درمان دیابت در سالمندان به نوع دیابت، شدت بیماری و شرایط عمومی بیمار بستگی دارد. اما به طور کلی، درمان دیابت شامل موارد زیر است:

1. تغییر سبک زندگی

تغییر سبک زندگی یکی از مهم‌ترین ارکان درمان دیابت در سالمندان است. این تغییرات شامل موارد زیر می‌شود:

• تغذیه سالم: مصرف غذاهای کم‌چرب، کم‌شکر و پر فیبر مانند سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و حبوبات
• فعالیت بدنی منظم: حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط در بیشتر روزهای هفته
• کاهش وزن: در صورت اضافه وزن، کاهش حتی 5 تا 10 درصد از وزن بدن می‌تواند به کنترل قند خون کمک کند.
• ترک سیگار: سیگار کشیدن خطر عوارض دیابت را افزایش می‌دهد.

2. دارو درمانی

در برخی موارد، تغییر سبک زندگی به تنهایی برای کنترل قند خون کافی نیست و نیاز به دارو درمانی است. انواع داروهای دیابت عبارتند از:

• متفورمین: این دارو به کاهش تولید گلوکز در کبد و افزایش حساسیت بدن به انسولین کمک می‌کند.
• سولفونیل اوره: این داروها تولید انسولین در لوزالمعده را تحریک می‌کنند.
• مهارکننده‌های DPP-4: این داروها به افزایش سطح انسولین و کاهش سطح گلوکاگون (هورمونی که قند خون را افزایش می‌دهد) کمک می‌کنند.
• آگونیست‌های GLP-1: این داروها به کاهش اشتها، کاهش وزن و افزایش تولید انسولین کمک می‌کنند.
• انسولین: در برخی موارد، تزریق انسولین برای کنترل قند خون ضروری است.

3. پایش منظم قند خون

پایش منظم قند خون به سالمندان کمک می‌کند تا از میزان قند خون خود آگاه باشند و در صورت نیاز، درمان خود را تنظیم کنند. پزشک ممکن است استفاده از دستگاه تست قند خون خانگی را توصیه کند.

جدول انواع داروهای دیابت و عوارض جانبی آن‌ها

پیشگیری از عوارض دیابت در سالمندان

دیابت کنترل نشده می‌تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد، از جمله:

• بیماری‌های قلبی و عروقی
• سکته مغزی
• آسیب عصبی (نوروپاتی)
• آسیب کلیوی (نفروپاتی)
• آسیب چشمی (رتینوپاتی)
• مشکلات پا
• عفونت‌ها

با کنترل قند خون، می‌توان از بسیاری از این عوارض پیشگیری کرد. همچنین، مراجعه منظم به پزشک و انجام آزمایش‌های غربالگری برای تشخیص زودهنگام عوارض دیابت بسیار مهم است.